Maak dat je daar wegkomt.
Ik denk het meerdere keren.
Stap op die boot en kom niet meer terug.
Maar tegelijkertijd weet ik dat dat lastig is. Dat je je moeder niet zomaar verlaat. Zeker niet als ze alles is wat je nog hebt.
Het boek Birk van Jaap Robben is onaangenaam en treurig en prachtig. Direct aan het begin word ik geconfronteerd met een drama: Mikael verliest zijn vader. En ook een beetje zijn moeder.
Ik sta er met mijn neus bovenop hoe Mikael krampachtig probeert om het zijn moeder naar de zin te maken. Maar niets is goed genoeg. Hij kan zijn vader niet vervangen. Soms wil ik Mikael toeschreeuwen dat dit niet is zoals het hoort. Dat het niet aan hem ligt. Maar ik kan hem niet helpen en dat frustreert.
Jaap Robben beschrijft geen sfeer, hij laat hem zien. En voelen. Het vermoeden dat er iets niet klopt druppelt heel langzaam mijn leeservaring binnen. Achter elke bladzijde verwacht ik te schrikken van het spookachtige gezicht van Mikaels moeder, maar ze sluipt steeds nauwelijks zichtbaar op de achtergrond van het verhaal rond. Als ze eenmaal tevoorschijn komt, heb ik allang geen begrip meer voor haar. En zou ik Mikael persoonlijk met een bootje van dat verlaten eiland willen ophalen.
Jaap Robben heeft met Birk een boek geschreven waar ik nog lang aan terugdacht nadat ik het uit had. Niet in de laatste plaats vanwege zijn beeldende taalgebruik:
De herfst hangt als een traag en geel vuurwerk in de berken.
Het zijn dit soort kleine taalkundige uitvindingen waar ik warm van word. Het boek zit er vol mee. Net als met verdriet. En liefde. Twee van de meest gebruikte thema’s in de literatuur, die Jaap Robben op een opmerkelijke en beklemmende manier in dit verhaal weet te vangen.
Lees het. Dan weet je precies wat schrijvers bedoelen met ‘show, don’t tell.’
(En lees op de website van Not Just Any Book wat anderen ervan vinden.)
______________________________________________
Een perfecte dag voor literatuur (vernoemd naar het verhaal Een perfecte dag voor bananenvis van J.D. Salinger) is een leesclub voor bloggers met een literaire smaak. Bij deze Not Just Any Blog Club lezen we gelijktijdig hetzelfde boek en bloggen er daarna over in welke vorm we maar willen.